مسیر مسدود؛ روایتی مستند از بایکوت اقتصادی رژیم صهیونیستی

جنبش جهانی بایکوت رژیم صهیونیستی، که با عنوان BDS شناخته می‌شود، یکی از جریان‌های مردمی تأثیرگذار در عرصه مبارزه غیرنظامی علیه اشغالگری و استعمار نوین است؛ جنبشی که از دل دانشگاه‌ها، نهادهای مدنی و وجدان بیدار ملت‌ها برخاست و امروز به ابزاری مؤثر برای تضعیف شریان‌های اقتصادی رژیم صهیونیستی تبدیل شده است. مستند «مسیر مسدود» تازه‌ترین تولید مؤسسه فرهنگی هنری اندیشه شهید آوینی، با محوریت همین موضوع و با نگاهی تحلیلی–روایی، به‌زودی برای پخش از تلویزیون آماده می‌شود.

این پروژه از دل یک پژوهش اولیه درباره ساختارهای اقتصادی رژیم صهیونیستی و نحوه شکل‌گیری جنبش‌های تحریم محصولات وابسته به آن شکل گرفت. در مراحل نخست، گروه پژوهشی مؤسسه با بررسی پیشینه‌ی تاریخی این جریان، به ریشه‌های شکل‌گیری BDS و نقش چهره‌های فعال در راه‌اندازی آن پرداختند. سپس با گردآوری داده‌ها و منابع آرشیوی، مسیر حرکت این جنبش از آغاز تا تأثیرات بین‌المللی‌اش در سال‌های اخیر را مستندسازی کردند.

«مسیر مسدود» مستندی آرشیوی و پژوهشی است که ساختار آن بر روایت تحلیلی پژوهشگر و راوی استوار است. در این اثر، مخاطب با فکت‌ها، اسناد و تصاویر واقعی از تحولات اقتصادی در نقاط مختلف جهان روبه‌رو می‌شود؛ تصاویری که نشان می‌دهد چگونه BDS در کشورهای گوناگون توانسته نفوذ خود را در عرصه اقتصادی گسترش دهد و به یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصادی رژیم صهیونیستی تبدیل شود.

در بخشی از این مستند، به نقش کشورهای مختلف از جمله ترکیه، آذربایجان و قزاقستان در ارتباط با رژیم صهیونیستی اشاره می‌شود؛ کشورهایی که به‌واسطه‌ی همکاری‌های اقتصادی، فروش نفت و پشتیبانی در حوزه‌ی کشتیرانی، نقش مهمی در تداوم جریان اقتصادی رژیم دارند. در مقابل، روایت مستند نشان می‌دهد چگونه گروه‌های مقاومت و ملت‌های آزاده با بهره‌گیری از اطلاعات دقیق درباره شریان‌های تجاری رژیم، توانسته‌اند مسیر انتقال کالا و نفت را هدف قرار دهند.

بخش دیگری از مستند به بررسی تأثیر مستقیم جنبش بایکوت بر حوادث اخیر منطقه اختصاص دارد؛ از جمله نقش یمن در رهگیری کشتی‌های تجاری رژیم و نیز پیوند این اقدامات با تحولات پس از واقعه‌ی هفتم اکتبر و عملیات‌های موسوم به وعده صادق ۱، ۲ و ۳. این بخش از روایت، با تکیه بر گزارش‌های میدانی و مستندات خبری، تلاش دارد پیوند میان مقاومت میدانی و مقاومت اقتصادی را برای مخاطب روشن کند.

به گفته‌ی عوامل تولید، «مسیر مسدود» صرفاً یک مستند تحلیلی نیست، بلکه تلاشی است برای بازخوانی یک نبرد بی‌صدا؛ نبردی که در فروشگاه‌ها، بنادر، بازارهای جهانی و در تصمیم مردم برای نخریدن کالاهای وابسته به رژیم صهیونیستی جریان دارد.

پژوهش و نگارش فیلمنامه‌ی این مستند پس از ماه‌ها تحقیق، با همراهی گروهی از کارشناسان حوزه اقتصاد سیاسی و مطالعات فلسطین انجام شده و پس از آن، تیم تولید با گردآوری آرشیو تصویری و تدوین ساختار نهایی، کار را به مرحله‌ی تولید رسانده است. هم‌اکنون مراحل پایانی تدوین و آماده‌سازی اثر برای پخش در حال انجام است و پیش‌بینی می‌شود به‌زودی از شبکه‌ی تلویزیونی مستند پخش شود.

در پایان، تولیدکنندگان این اثر تأکید دارند که هدف از ساخت مستند «مسیر مسدود» صرفاً اطلاع‌رسانی نیست، بلکه دعوت به یک آگاهی جمعی است؛ آگاهی از نقش هر فرد در شکل‌دادن به مسیر جهانی مقابله با ظلم اقتصادی رژیم صهیونیستی.

به گفته‌ی دست‌اندرکاران پروژه، «مسیر مسدود» می‌خواهد به مخاطب نشان دهد که مقاومت، تنها در میدان جنگ اتفاق نمی‌افتد؛ گاه در انتخاب‌های روزمره‌ی ما، در نخریدن، در تحریم، و در افشای حقیقت اقتصادی یک رژیم اشغالگر معنا پیدا می‌کند.