گفت و گو با «علی خیرخواه» مستندساز درباره وضعیت تولید مستند در کشور

«علی خیرخواه» که آثاری همچون مستند «مهاجر» را درباره شهید محمدرضا جلالی و حادثه تلخ منا ساخته است، در گفت‌و‌گو با خبرنگار فرهنگی هنری اندیشه شهید آوینی گفت: یکی از مهم‌ترین مسائل بحث بودجه است که باعث می‌شود بسیاری از مستندسازان شرایط ساخت فیلم را پیدا نکنند با این وجود در زمینه سینما پیشرفت‌هایی به وجود آمده و بخش‌های مختلف پیشرفت کردند چون روز به روز تکنولوژی در دنیا پیشرفت می‌کند و روایت‌های جدید و افراد خلاق به کار می‌آیند. مستندساز ایرانی هم از پیشرفت ابزار و فکر سینماگران دنیا استفاده می‌کند و روایت‌هایی می‌آید که تا به حال وجود نداشته است.

«علی خیرخواه» درباره دشواری‌های تولید مستند در کشور، گفت: آن چیزی که وجود ندارد، این است که برخی از افراد شرایط بهتری برای ساخت مستند دارند و از طریق برخی مراکز می‌توانند فیلم بسازند و شرایط برای دیگر مستندسازان سخت است. البته این که جایی باشد که از مستندساز حمایت کند، اشکالی ندارد ولی به شرطی که فکر و نگاه مستندساز در کار وجود داشته باشد و در نهایت کاری باشد که او در نظر گرفته بود. وی ادامه داد: به نظرم باید ایده‌های شخصی مستندساز در اثر حفظ شود. مستندسازی باید انتخاب شود که با تیم سرمایه‌گذار همفکر باشد و با اعتقاد قلبی دنبال سوژه برود و کاری بسازد که برآمده از نگاه دغدغه‌مند باشد.

این مستندساز درباره برگزاری جشنواره «سینما حقیقت» گفت: جشنواره به فیلمسازان انگیزه می‌دهد و یک نوع تبادل افکار میان مستندسازان انجام می‌شود. جشنوار مستند «سینما حقیقت» جایی است که تولیدات سالیانه کشور در این جشنواره دیده می‌شود. در این جشنواره می‌بینیم که روایت‌های جدید در فیلم‌ها وجود دارد و روایت‌های کلیشه‌ای سابق دیگر مشاهده نمی‌شود. وی افزود: کارها کم کم دارند علمی‌تر و فنی‌تر می‌شوند. از این لحاظ به طور حتم مستندسازی ما پیشرفت داشته است. در عرصه بین‌المللی هم ما از لحاظ کیفی و رشد فنی موفقیت‌هایی داشیم ولی به نظر من هنوز مشکلات تولید فیلم به لحاظ تامین هزینه‌ها وجود دارد. وی ادامه داد: الان مستندسازان سعی می‌کنند با توجه به افزایش هزینه‌های فیلمسازی تا حد امکان صرفه‌جویی کنند و با پول کم فیلم بسازند.

«علی خیرخواه» در پاسخ به این که چه عواملی در افزایش هزینه‌ مستندسازی تاثیرگذار است، گفت: بالا رفتن هزینه‌های تولید مستند عوامل مختلفی دارد. درست است که مستند نیاز به بازیگر ندارد و همیشه تفاوتی میان هزینه‌های سینمای داستانی با سینمای مستند وجود دارد. ولی تولید مستند هم نیازمند امکانات فنی است. کرایه تجهیزات باید پرداخت شود. حق‌الزحمه عوامل باید پرداخت شود. همه این موارد نسبت به گذشته رشدهای چشمگیری داشته و هزینه‌ها با درآمد حاصل از تولید همخوانی ندارد.